Żylaki powrózka nasiennego – jakie są ich przyczyny i objawy, czy wpływają na płodność?

Żylaki powrózka nasiennego stanowią najczęstszą przyczynę niepłodności wśród mężczyzn. Schorzenie to może doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. Badania wykazują, że żylaki powrózka nasiennego to przypadłość, która dotyka 15-20% męskiej populacji. Pojawiają się zatem pytania, od czego powstają żylaki powrózka nasiennego? Jak rozpoznać żylaki powrózka nasiennego? Czy żylaki powrózka nasiennego bolą? Czy z żylakami powrózka nasiennego można mieć dzieci?

Żylaki powrózka nasiennego: co to jest?

Żylaki powrózka nasiennego (ICD-10: I86.1) to schorzenie, które dotyka mężczyzn, również młodzieży i nastolatków w wieku 15-25 lat. Przypadłość ta to nic innego, jak patologiczne poszerzenie i skręcenie naczyń żylnych, które wchodzą w skład splotu wiciowatego, zbierającego krew z jadra, w powrózku nasiennym. Schorzenie to dotyka około 15-20% męskiej populacji. Co ważne w około 80% żylaki dotyczą tylko lewego powrózka nasiennego, znacznie rzadziej dotyczą prawej strony (wówczas dotyczą prawego jądra). W niektórych przypadkach może dojść do obustronnych żylaków powrózka nasiennego (pojawiają się po obu stronach – lewej i prawej).

Czy żylaki powrózka nasiennego są groźne?

Wyróżnia się kilka stadiów rozwoju żylaków powrózka nasiennego. W tym znaczeniu mówi się o przypadłości 1, 2 i 3 stopnia. Małe żylaki powrózka nasiennego są niewyczuwalne w badaniu fizykalnym (palpacyjnym) i nie powodują dolegliwości bólowych. Ponadto żylaki powrózka nasiennego mogą skutkować zmniejszeniem jądra, a także powodować bezpłodność.

Objawy żylaków powrózka nasiennego

Żylaki powrózka nasiennego u większości mężczyzn przebiegają bezobjawowo. Symptomy odczuwane są jedynie przez 10% pacjentów. Typowymi objawami żylaków powrózka nasiennego jest ból jądra z promieniowaniem do moszny, ogólny dyskomfort utrudniający codzienne funkcjonowanie. Innymi symptomami, które mogą towarzyszyć przy schorzeniu, są:

• tępy ból w okolicy moszny lub w pachwinie, który nasila się przede wszystkim podczas długotrwałego stania, chodzenia, wysiłku lub w trakcie erekcji,
  
• ocieplenie moszny, dające uczucie ciepłych jąder,
  
  
• wyczuwalne guzki znajdujące się nad jądrem (głównie po lewej stronie, ale mogą występować obustronnie).

Warto również wskazać, że żylaki powrózka nasiennego są jedną z najczęstszych przyczyn obniżenia płodności i jakości nasienia. Ich obecność może doprowadzać do wzrostu temperatury w mosznie o 1-2 st C. Obserwuje się także wzrost tzw zjawiska stresu oksydacyjnego (ROS). Oba te zjawiska mogą doprowadzać do zaburzeń spermatogenezy i obniżeniem jakości nasienia – plemniki mają nieprawidłową budowę i zmniejsza się ich całkowita ilość w nasieniu. W tym mechamiznie pary mogą mieć utrudnione zajście w ciążę. Żylaki powrózka nasiennego przyczyniać się mogą również do obniżenia wytwarzania hormonów męskich – testosteronu.

Przyczyny żylaków powrózka nasiennego

Przyczyna powstania żylaków powrózka nasiennego wiąże się z podwyższonym ciśnieniem hydrostatycznym, które powoduje zwiększony nacisk krwi na ściany naczyń żylnych splotu wiciowatego. Skutkuje to wydłużeniem, poszerzeniem i poskręcaniem żył, które stają się wyczuwalne jako miękkie guzki zlokalizowane nad jądrem. Do innych przyczyn żylaków powrózka nasiennego zaliczyć można między innymi:

• dysfunkcję zastawek,
• krążenie oboczne,
  
  INNE BARDZO RZADKIE:

• ucisk z zewnątrz (np. spowodowany przez guz),
• zakrzepica żylna,
• wrodzone choroby tkanki łącznej.

Co ważne, w ponad 80% przypadków żylaki powrózka nasiennego dotyczą tylko lewej strony, co spowodowane jest anatomią. Wiąże się to bowiem z innym miejscem ujścia, przebiegiem i długością lewej żyły jądrowej.

Powikłania związane z żylakami powrózka nasiennego

Żylaki powrózka nasiennego to męska przypadłość, która nieleczona może skutkować pojawieniem się powikłań. Skutkiem choroby jest najczęściej zaburzenie wzrostu i rozwoju jądra (po stronie, po której występują żylaki), objawy w postaci bólu i dyskomfortu utrudniającego codzienne funkcjonowanie. Konsekwencją może być również obniżenie jakości nasienia i tym samym niepłodność. Z tego powodu niezbędne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia żylaków powrózka nasiennego. Wskazania do operacji rozważane są oczywiście u każdego pacjenta indywidualnie i powinny być omówione z urologiem na wizycie.

Żylaki powrózka nasiennego, a płodność

Żylaki powrózka nasiennego to schorzenie, które negatywnie wpływa na męską płodność. W tym znaczeniu choroba stanowi najczęstszą przyczynę niepłodności u mężczyzn. Żylaki powrózka nasiennego to przypadłość, która dotyka 15-20% populacji. Co ważne, schorzenie to jest czynnikiem odpowiedzialnym za około 35% niepłodności pierwotnej (starania o pierwsze dziecko) oraz nawet 80% niepłodności wtórnej (starania o kolejne dziecko).

Żylaki powrózka nasiennego, a wysiłek fizyczny

Żylaki powrózka nasiennego nie stanowią przeciwwskazania do uprawiania sportu. Dlatego też mężczyźni cierpiący na tę dolegliwość nie muszą rezygnować z siłowni, ćwiczeń siłowych (również pracy fizycznej) czy biegania. Niemniej jednak wysiłku fizycznego należy unikać w krótkim okresie rekonwalescencji po operacji żylaków powrózka nasiennego.

Żylaki powrózka nasiennego stanowią bardzo duże zagrożenie dla męskiej płodności i komfortu w codziennym funkcjonowaniu. Z tego powodu konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Najskuteczniejszym sposobem pozbycia się przypadłości jest operacja mikrochirurgiczna żylaków powrózka nasiennego. Metoda ta charakteryzuje się bardzo wysoką skutecznością, niewielkim ryzykiem zaniku jądra czy pojawienia się wodniaka jądra. Warto również wskazać, że w ostatnich latach wskazania do leczenia operacyjnego żylaków powrózka nasiennego są rozszerzane. W tym kontekście warto je rozważyć również np. w przypadku azoospermii (całkowitego braku plemników) lub jako przygotowanie do rozrodu wspomaganego (in vitro/ICSI).