Żylaki powrózka nasiennego

Mikrochirurgiczna operacja żylaków powrózka nasiennego (SMVL)

Żylaki powrózka nasiennego to nadmiernie poszerzone naczynia splotu wiciowatego, zbierającego krew z jądra. Ze względów anatomicznych znacznie częściej powstają po lewej stronie (80% przypadków). Schorzeniu zazwyczaj nie towarzyszą objawy. Dolegliwości w postaci bólu jądra z promieniowaniem do moszny i dyskomfort odczuwane są jedynie u ok. 10% pacjentów. Niemniej jednak, żylaki powrózka nasiennego są jedną z najczęstszych przyczyn słabej jakości nasienia i obniżenia płodności. Kiedy zatem operować żylaki przywózka nasiennego? Jak wygląda mikrochirurgiczne usuwanie żylaków powrózka nasiennego? 

Przebieg zabiegu:

Operacja wykonywana jest metodą mikrochirurgiczną, która uznawana jest całym świecie za złoty standard leczenia tej choroby. Operację wykonujemy z dostępu podpierścieniowego – tj. ok. 2-3 cm nacięcia skóry tuż poniżej pierścienia pachwinowego. W ten sposób uzyskiwany jest dostęp do powrózka nasiennego. Mikroskop chirurgiczny oraz sonda MicroDoppler pozwalają na precyzyjne odnalezienie żylaków i ich przecięcie z zaoszczędzeniem tętnic oraz nasieniowodu. Odnalezione żylaki są dwukrotnie podwiązywane szwami niewchłanianymi, a następnie przecinane pomiędzy szwami.

Okres pooperacyjny:

Po zabiegu zwykle przez kilka dni utrzymują się niewielkie dolegliwości bólowe i zasinienia w okolicy operowanej. Wymaga to z reguły niewielkich dawek leków przeciwbólowych. Znakomita większość pacjentów w kilka godzin po operacji udaje się do domu. W okresie rekonwalescencji zalecany jest przez ok. 2 tygodnie oszczędzający tryb życia i wstrzemięźliwość seksualna. Niewielka rana pooperacyjna wymaga typowej higieny i z reguły nie wymaga kontroli w trakcie gojenia. W postępowaniu pooperacyjnym rutynowo zalecamy profilaktycznie krótką terapię antybiotykami.

Przeciwwskazania do operacji żylaków powrózka nasiennego:

Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do leczenia metodą mikrochirurgiczną – poza obciążeniami ogólnymi, które podnoszą ryzyko samego znieczulenia ogólnego.

Zalecenia przedoperacyjne:

Decyzja o przeprowadzeniu operacji w przypadku każdego pacjenta podejmowana jest indywidualnie. Tak też ustalany jest zakres wymaganych do kwalifikacji badań.

Należy podkreślić, że przygotowanie do samego zabiegu nie odbiega od tego, jakie jest wymagane przed każdą procedurą chirurgiczną. Składają się na nie głównie badania krwi wykonywane na około 2 tygodnie przed operacją. Wyniki tych badań weryfikowane są przez chirurga wykonującego zabiegi i przez anestezjologa odpowiedzialnego za przebieg znieczulenia.

Poza badaniem lekarskim i badaniem jakościowym nasienia przed operacją konieczne jest wykonanie badania ultrasonograficznego (USG) jąder z oceną naczyń splotu wiciowatego. U niektórych pacjentów badaniem opcjonalnym jest USG jamy brzusznej z oceną przestrzeni zaotrzewnowej. 

Dodatkowe badania, a przede wszystkim wskazania do operacji i tym samym plan leczenia, u każdego naszego pacjenta zawsze omawiane są indywidualnie na konsultacji z andrologami.

Należy podkreślić, że nie zawsze po operacji wystąpi poprawa parametrów nasienia. Ocenia się, że wystąpi ona w różnym stopniu u ponad 80% operowanych mężczyzn. Mimo poprawy parametrów nasienia procent uzyskania ciąży po operacji wynosi ok. 40% w ciągu pierwszego roku, jeżeli przypuszczalną przyczyną niepłodności małżeńskiej były żylaki powrózka nasiennego (w porównaniu do ok 15% ciąż w grupie nieoperowanej). Lepsze rezultaty uzyskuje się u tych mężczyzn, którzy przed zabiegiem mieli wyższy stopień zaawansowania żylaków.

Na czym polega i jak wygląda operacja żylaków powrózka nasiennego? Złoty standard – SMVL

Wybór najbardziej optymalnej techniki operacyjnej opiera się na stosunku skuteczności do profilu bezpieczeństwa. Właśnie dlatego mikrochirurgia stała się złotym standardem w leczeniu żylaków powrózka nasiennego. Cechuje ją najwyższy odsetek ciąż, bardzo wysoka skuteczność (blisko 99%) i niewielkie ryzyko powikłań tj. zaniku jądra czy pojawienia się wodniaka jądra (<1%). Wyniki te znacznie przewyższają inne techniki, takie jak laparoskopia czy embolizacja. W metodzie mikrochirurgicznej żylaków powrózka nasiennego zabieg można przeprowadzić w sedacji dożylnej (najczęściej) lub w znieczuleniu miejscowym.

Operacje wykonywane są w trybie jednodniowym, a blizna po operacji nie przekracza 2-3 cm długości. Zabiegi wykonywane są z wykorzystaniem mikroskopu operacyjnego, który zapewnia doskonały wgląd w pole operacyjne i precyzję ruchów. W Bali Clinic jako jedyni w Polsce rutynowo do zabiegów wykorzystujemy sondy microDoppler pozwalające na 100% zaoszczędzenie kluczowego naczynia jakim jest tętnica jądrowa.

Laparoskopowa operacja z kolei wykonywana jest jedynie w znieczuleniu ogólnym w ułożeniu na plecach. Powłoki brzuszne są rozcinane w trzech miejscach; cięcia mają 5, 10 i ok. 2,5 cm długości. Po dostaniu się do jamy otrzewnowej wprowadza się do niej pod ciśnieniem dwutlenek węgla, by uzyskać przestrzeń niezbędną do wykonania operacji. W czasie zabiegu odnajduje się naczynia jądrowe, zakłada na nie tzw. klipsy, które zamykają światło naczyń i przecina naczynia między klipsami. Zdarza się, że w celu odnalezienia naczyń konieczne jest przecięcie obecnych w jamie brzusznej zrostów, uruchomienie jelita grubego lub wykonanie innych, koniecznych manewrów. Po przecięciu naczyń kontroluje się okolicę operowaną. Najczęściej nie pozostawia się drenów w jamie brzusznej, chociaż w wybranych przypadkach konieczne może się okazać pozostawienie drenu, który usuwa się zwykle w następnej dobie po operacji.

Warto jednak podkreślić, że w klinice operacji żylaków powrózka nasiennego dokonuje się metodą mikrochirurgiczną. Operacja metodą laparoskopową wymaga bowiem dostępu poprzez jamę brzuszną, co wiąże się z dłuższym okresem rekonwalescencji, a przeprowadzenie zabiegu charakteryzuje się wyższym odsetkiem wystąpienia pooperacyjnego wodniaka jądra i innych powikłań.

Jak wygląda przygotowanie do operacji żylaków powrózka nasiennego?

Operacja żylaków powrózka nasiennego nie wymaga specjalnego przygotowania od pacjenta. Zalecane są jedynie typowe jak dla każdej procedury chirurgicznej badania laboratoryjne z krwi, które pacjent wykonuje na około 2 tygodnie przed planowanym zabiegiem.

Jaki jest czas rekonwalescencji po mikrochirurgicznej operacji żylaków powrózka nasiennego?

Operacje mikrochirurgiczne są wykonywane w trybie chirurgii jednodniowej. Oznacza to, że pacjent jeszcze tego samego dnia wraca do domu. Powrót do pełnej aktywności ruchowej (tj. sport) oraz seksualnej zalecany jest po ok. 1-2 tygodniach od operacji.

Jakie są zalecenia po operacji żylaków powrózka nasiennego?

Po operacji żylaków powózka nasiennego przez 1-2 tygodnie należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego i prowadzić oszczędzający tryb życia.

Najczęściej zadawane pytania:

Jakie powikłania mogą wystąpić po operacji żylaków powrózka nasiennego?

Po operacji obserwuje się przejściowy dyskomfort w okolicy operowanej, rzadziej zasinienia podskórne/obrzęk w okolicy rany lub moszny. Powikłania takie jak wodniak jądra czy nawrót choroby obserwuje się niezwykle rzadko, tj. u mniej niż 1% pacjentów poddawanych operacji.

Ile trwa operacja mikrochirurgiczna żylaków powrózka nasiennego?

Operacja mikrochirurgiczna usunięcia żylaków powrózka nasiennego to procedura, która wykonywana jest zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym. Operacja trwa około 45-60 minut.

Czy żylaki powrózka nasiennego trzeba operować?

Żylaki powrózka nasiennego to najczęstsza przyczyna niepłodności męskiej. Odpowiadają one za około 35% niepłodności pierwotnej („staramy się o pierwsze dziecko”) i nawet 80% niepłodności wtórnej („ staramy się o kolejne dziecko”).

Przypadłość ta dotyka ok 15-20 % populacji męskiej. W około 80% choroba dotyczy tylko strony lewej – ze względu na uwarunkowania anatomiczne. Wyróżniane są 3 stopnie żylaków, a rozpoznanie stawiane jest na podstawie badania fizykalnego i potwierdzane w badaniu USG (najlepiej w opcji CD – Colour Doppler). Od 8 do 12% mężczyzn zgłasza dolegliwości związane z żylakami – jest to najczęściej ból o charakterze dyskomfortu/ciężaru w mosznie i same w sobie mogą być również wskazaniem do leczenia operacyjnego.

Poza dyskomfortem choroba może wiązać się z obniżeniem jakości nasienia, a tym samym prowadzić do niepłodności. Zastój krwi żylnej w żyle jądrowej powoduje wzrost temperatury w jądrze o 1-2 stopnie C. W połączeniu ze słabszym drenażem tego narządu z metabolitów i tym samym narastanie zjawiska stresu oksydacyjnego (Reactive Oxydative Stress – ROS) powoduje błędy w produkcji plemników – ilościowe i jakościowe (w tym konstrukcji DNA). Żylaki stwierdza się u nawet 37% mężczyzn dotkniętych problemem niepłodności. Z drugiej strony należy jednak pamiętać, że 85% mężczyzn z tą choroba nigdy nie będzie miała problemów z płodnością. Jedynym skutecznym sposobem leczenia tej choroby jest leczenie operacyjne. Poprawę jakości nasienia obserwuje się w ponad 80% przypadków i co za tym idzie wzrost liczby ciąż (z około 14-15% do około 43% w skali pierwszego roku od operacji). Obserwuje się także pozytywny wpływ operacji na funkcję komórek jądra odpowiedzialnych za produkcję testosteronu i tym samym wzrost jego stężenia we krwi.

W ostatnich latach wskazania do leczenia operacyjnego żylaków powrózka nasiennego są rozszerzane. Warto je rozważyć w przypadkach azoospermii (całkowity brak plemników) gdyż nawet u co drugiego pacjenta mogą się pojawić plemniki po operacji. Po leczeniu chirurgicznym rośnie znacząco skuteczność technik rozrodu wspomaganego np. in vitro, co może znacznie obniżać całkowity koszt leczenia niepłodności partnerskiej. W tym sytuacjach zawsze warto rozważyć leczenie chirurgiczne żylaków.