Wazektomia w większości przypadków jest bezpieczną i skuteczną metodą męskiej antykoncepcji. Mimo, że ryzyko skutków ubocznych jest niewielkie, a powikłania po wazektomii pojawiają się niezwykle rzadko, to nie można ich wykluczyć. Trzeba podkreślić, że analiza dotychczasowych obserwacji klinicznych jednoznacznie wskazuje, że doświadczenie operatora dokonującego podwiązania nasieniowodów jest czynnikiem, który w znacznym stopniu może zminimalizować ryzyko powikłań. Niemniej jednak wielu pacjentów, którzy chcą się poddać zabiegowi podwiązania nasieniowodów zastanawia się, jakie skutki uboczne mogą wystąpić po wazektomii? Z jakimi powikłaniami wiąże się zabieg wazektomii? Jakie ryzyko wiąże się z przeprowadzeniem podwiązania nasieniowodów?
Skutki uboczne podwiązania nasieniowodów
Podwiązanie nasieniowodów to zabieg, na który decyduje się w Polsce coraz więcej mężczyzn. Dlatego też warto wyjaśnić, czym jest wazektomia. Wazektomia, czyli podwiązanie nasieniowodów, to stosunkowo prosty i bezpieczny zabieg, który polega na przecięciu skóry moszny i uwolnieniu nasieniowodów, które następnie są przecinane i podwiązywane bądź koagulowane (za pomocą prądu medycznego służącego do zabliźniania tkanek). Celem wazektomii jest uzyskanie trwałej antykoncepcji. Podwiązanie nasieniowodów to bezpieczna procedura chirurgiczna, jednak podobnie jak każdy inny zabieg, związana jest z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. Bezpośrednio po zabiegu w operowanej okolicy pojawić się może obrzęk, zaczerwienienie, a także ból moszny i jąder. Dolegliwości te zazwyczaj ustępują samoistnie i nie wymagają interwencji lekarza. Dyskomfort towarzyszący pacjentom po zabiegu może być łagodzony doraźnie przyjmowanymi środkami przeciwbólowymi i zimnymi okładami. Negatywnym skutkiem ubocznym wazektomii jest ryzyko powstania krwiaka i/lub siniaka w operowanym miejscu. Co ważne, objawy te ustępują zwykle po kilku dniach od zabiegu. Przeprowadzenie procedury podwiązania nasieniowodów wiąże się także z koniecznością dokonania cięć na skórze moszny. Warto jednak podkreślić, że blizny po wazektomii są niemal niewidoczne, niemniej jednak w niektórych przypadkach rozcięcie skóry może skutkować infekcją rany.
Warto również wskazać, że w niektórych przypadkach wazektomia może negatywnie wpływać na psychikę pacjentów i powodować złe samopoczucie. Mężczyźni mogą doświadczać obniżonej samooceny, która może być wynikiem niepłodności. Z tego powodu niezwykle istotne jest, aby decyzja o podwiązaniu nasieniowodów była świadoma, całkowicie dobrowolna, a także uzgodniona z partnerką.
Jakie komplikacje i powikłania mogą wystąpić po wazektomii?
Powikłania i komplikacje po wazektomii pojawiają się bardzo rzadko. Niemniej jednak mężczyźni, którzy decydują się na zabieg, powinni mieć świadomość ryzyka i mogących się pojawić negatywnych skutków procedury podwiązania nasieniowodów. Jednym z najczęściej występujących powikłań po zabiegu męskiej antykoncepcji jest stan zapalny. Infekcja objawia się zaczerwienieniem, stanem podgorączkowym, ropną wydzieliną, a także bólem jąder i moszny. W sytuacji, gdy wystąpią takie objawy, należy skontaktować się z lekarzem. Zazwyczaj konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii, która przynosi satysfakcjonujący efekt i po kilku dniach stan zapalny oraz infekcja ustępują. U około 0,5% mężczyzn po podwiązaniu nasieniowodów wystąpić może również zapalenie najądrza. Typowymi symptomami w tym przypadku jest ból najądrza. Innymi możliwym powikłaniem po wazektomii są ziarniaki nasienne, czyli zgrubienia. Powstają one przy końcach nasieniowodów, które są wyczuwalne podczas dotykania i mogą powodować ból w okolicy operowanej. Ziarniakom towarzyszą zazwyczaj lekkie dolegliwości bólowe, a powikłanie to nie wymaga specjalistycznego leczenia. Wśród rzadkich powikłań po wazektomii wymienić należy zgrubienie w miejscu wazektomii czy obrzęk nasieniowodu.
Jednym z najczęstszych powikłań występujących po wazektomii jest zespół bólowy, który może się utrzymywać nawet do kilku tygodni po podwiązaniu nasieniowodów. Przewlekły ból dotyczy moszny oraz jąder, a dolegliwość mężczyźni określają jako tępą i długo się utrzymującą. Ból pojawić się może w takcie stosunku seksualnego, ejakulacji oraz podczas uprawiania sportu. W niektórych przypadkach konieczne może się okazać specjalistyczne leczenie, a nawet ponowne odwrócenie wazektomii.
Co więcej, decydując się na zabieg wazektomii należy mieć również świadomość ryzyka niepowodzenia procedury podwiązania nasieniowodów i braku uzyskania oczekiwanego efektu męskiej antykoncepcji. W niektórych przypadkach bowiem dojść może do rekanalizacji, czyli samoistnego zrośnięcia się nasieniowodów i tym samym przywrócenie płodności.
Wazektomia to skuteczna i bezpieczna forma męskiej antykoncepcji, jednak jak każdy zabieg związana jest z zagrożeniem powikłań. Dlatego też mężczyźni zastanawiający się nad podwiązaniem nasieniowodów, powinni rozważyć wszelkie za i przeciw wykonaniu wazektomii. Decydując się bowiem na zabieg należy mieć świadomość mogących pojawić się skutków ubocznych i powikłań.
Doktor habilitowany nauk medycznych. Posiada polską i europejską (Fellow of the European Board of Urology) specjalizację z urologii, jest specjalistą Io z chirurgii ogólnej. W 2019 uzyskał certyfikat androloga klinicznego Polskiego Towarzystwa Andrologii.
Jest urologiem legitymującym się ponad dwudziestoletnim stażem zawodowym. Doświadczenie zawodowe zdobywał w Katedrze i Klinice Urologii Warszawskiej Akademii Medycznej oraz Oddziale Urologii Szpitala Bielańskiego w Warszawie. Obecnie jest zastępcą kierownika Katedry i Kliniki Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Wielokrotnie przebywał na stażach i szkoleniach zagranicznych w Stanach Zjednoczonych, Portugalii, Holandii, Niemczech, Austrii i we Włoszech.