Wodniak jądra jest najczęstszą przyczyną bezbolesnego wzrostu objętości jądra. Choroba polega na nadmiernym gromadzeniu się płynu między osłonkami jądra. Występuje u około 1% mężczyzn (w tym 7-10% obustronnie).
Wodniak jądra jest schorzeniem, które wystąpić może zarówno u noworodka, jak i dorosłego mężczyzny. Niemniej jednak u dorosłych jedynym sposobem leczenia jest zabieg chirurgiczny. Wodniaki podzielić można na pierwotne – o nieustalonej przyczynie – oraz wtórne, jako objaw towarzyszący guzowi jądra, a także jako powikłanie po przebytym skręcie jądra, urazie, infekcji, operacji żylaków powrózka nasiennego czy przepukliny. Wodniak jądra zdecydowanie częściej występuję u mężczyzn z problemem niepłodności (3-16%). Może być on przyczyną gorszego krążenia krwi w jądrze poprzez ucisk na powrózek nasienny, zwiększać temperaturę wokół jądra, a tym samym obniżać jakość produkowanych przez jądro plemników.
Na czym polega i jak wygląda operacja usunięcia wodniaka jądra?
Najlepszym sposobem leczenia wodniaka jądra jest leczenie operacyjne. Zabieg polega na opróżnieniu worka wodniaka z płynu i usunięciu worka na drodze chirurgicznej. Skuteczność leczenia zabiegowego jest bliska 100%, nawroty zdarzają się bardzo rzadko, a odsetek zadowolonych z efektu operacji pacjentów jest bardzo wysoki.
Istnieją dwie metody usuwania wodniaka jądra:
• operacja techniką Winkelmanna – procedura polega na wykonaniu cięcia na skórze w obrębie pachwiny i górnej części moszny, co umożliwia wyodrębnienie powrózka nasiennego. Następnie wodniak i jądro zostają wypreparowane przez operatora z moszny i wydobyte poza ranę. Kolejnym etapem procedury jest przystąpienie do wstawienia jądra przez otwartą ranę przy jednoczesnym stosowaniu ucisku na mosznę. W późniejszym etapie procedury lekarz dokonuje przecięcia osłonki jądra oraz przemieszcza je aż do ich zagięcia. Otoczka worka wodniaka utworzona przez błonę podstawną jądra wypreparowywana jest do górnej granicy wodniaka. Kolejnym etapem jest usunięcie płynu, który jest zgromadzony w wodniaku. Dokonywane jest to poprzez nakłucie lub punktowe nacięcie otoczki wodniaka. Po usunięciu płynu operator dokonuje podłużnego nacięcia całej ściany wodniaka, wywija na zewnętrzną stronę wewnętrzne osłonki jądra i zeszywa je ze sobą. Ostatnim etapem zabiegu jest zeszycie wewnętrznej powięzi nasiennej, podskórnej tkanki tłuszczowej i zewnętrznej powłoki skóry. Niekiedy konieczne jest pozostawienie drenu celem oczyszczenia moszny.
• operacja techniką Bergmanna – procedura przebiega w podobny sposób, jak w przypadku operacji sposobem Winkelmanna. Rozpoczyna się od nacięcia skóry po zmienionej stronie u nasady moszny. W kolejnym etapie lokalizowany jest powrózek nasienny. Następnie wypreparowuje oraz wydostaje się jądro objęte wodniakiem poza ranę operacyjną. Operator w dalszej kolejności dokonuje wycięć dalszych osłonek jądra do momentu dotarcia do worka wodniaka (stworzonego przez błonę pochwową jądra), po czym usuwany jest płyn z wodniaka jądra oraz dokonywane jest przecięcie ściany wodniaka wraz z usunięciem błony pochwowej. Ostatnim etapem procedury chirurgicznej jest zamknięcie rany operacyjnej i pozostawienie w niej drenu.
Ile trwa operacja usuwania wodniaka jądra?
Czas trwania operacji wodniaka wynosi około 30-60 minut, a sama procedura może wymagać pozostawienia drenu (łuski) w mosznie na 1-2 dni po operacji. Powrót do pełnej sprawności fizycznej trwa z reguły nie więcej niż 2 tygodnie.
Czy operacja wodniaka jądra jest bolesna?
Operacja usuwania wodniaka jądra przeprowadzana jest w znieczuleniu. Dlatego też zabieg jest dla pacjenta całkowicie bezbolesny. Niemniej jednak po operacji mogą pojawić się dolegliwości bólowe, które mogą być łagodzone doraźnie przyjmowanymi lekami przeciwbólowymi.
Czy konieczna jest operacja wodniaka jądra?
Rozpoznanie wodniaka jądra stawiane jest na podstawie badania lekarskiego i wykonanego USG moszny. W USG widoczny jest jako bezechowa przestrzeń wokół jądra.
Poza pogorszeniem funkcji jądra wodniak jest zaburzeniem estetycznym. Oba te problemy są wskazaniem do leczenia operacyjnego wodniaka.
Alternatywą dla leczenia operacyjnego jest punkcja wodniaka – technika ta jednak ze względu na znacznie wyższy odsetek nawrotów jest zarezerwowana dla pacjentów, którzy z różnych przyczyn nie chcą lub nie mogą być operowani.
Wskazania do operacji plastycznej wodniaka jądra
Kiedy operować wodniaka jądra? Wskazaniem do przeprowadzenia operacji plastycznej wodniaka jądra jest rozpoznany wodniak jądra, czyli nagromadzenie się płynu surowiczego między osłonkami jądra, które powoduje ból, a także skutkuje pogorszeniem jakości i komfortu funkcjonowania. Głównym wskazaniem do operacji plastycznej wodniaka jądra jest zatem dyskomfort powodowany przez chorobę.
Przeciwwskazania do operacji plastycznej wodniaka jądra
Jedynym przeciwwskazaniem do leczenia operacyjnego wodniaka może być zaawansowany wiek lub liczne obciążenia ogólne będące przeciwwskazaniem raczej do znieczulenia koniecznego do operacji.
Zalecenia przedoperacyjne
Jak wygląda przygotowanie do operacji wodniaka jądra? Przeprowadzenie zabiegu usunięcia wodniaka jądra zawsze podejmowane jest indywidualnie z każdym pacjentem, a poprzedza go konsultacja chirurgiczna, podczas której lekarz kwalifikuje pacjenta do operacji oraz USG. Na tej podstawie ustalany jest zakres wymaganych do kwalifikacji badań. Zwykle na 2 tygodnie przed zabiegiem konieczne jest wykonanie badań krwi – morfologii, elektrolitów, układu krzepnięcia, przeciwciał ANTY-HCV, antygenu HBs, grupy krwi, glukozy i kreatyniny. Wyniki badań w każdym przypadku weryfikowane są przez chirurga wykonującego zabieg, a także przez anestezjologa, który jest odpowiedzialny za przebieg znieczulenia. Dodatkowo na kilka dni przed zabiegiem należy odstawić leki przeciwzakrzepowe. Przed zabiegiem należy ogolić operowaną okolicę – mosznę.
Okres pooperacyjny – jakie są zalecenia po operacji wodniaka jądra?
Operacja wodniaka jądra wiąże się z określonym postępowaniem po zabiegu. Po operacji wodniaka jądra należy prowadzić oszczędzający tryb życia i ograniczyć aktywność fizyczną. Zalecane jest również noszenie obcisłej bielizny, celem przyspieszenia wchłaniania obrzęku moszny.
